Praca dietetyka to nie tylko układanie jadłospisów i udzielanie porad żywieniowych. To również intensywna praca z ludźmi, ich emocjami, oczekiwaniami i często – trudnymi doświadczeniami związanymi z jedzeniem, zdrowiem czy wyglądem. To obszary, które dotyczą nie tylko osób z zaburzeniami odżywiania, ale również z problemem otyłości. Wiele się mówi o tym, że otyłość jest powiązana z występowaniem zaburzeń nastroju. Jest duże prawdopodobieństwo, że w pracy będziemy potrzebowali umiejętności psychologicznych, dlatego tak prężnie rozwija się psychodietetyka. W takim kontekście łatwo o przeciążenie i utratę satysfakcji z pracy. Aby tego uniknąć, warto świadomie dbać o kilka kluczowych aspektów swojej praktyki zawodowej.
1. Znajdź swoją niszę i określ grupę Pacjentów
Nie można być specjalistą „od wszystkiego”. Praca z różnymi przypadkami może być rozwojowa, ale jednocześnie bardzo obciążająca. Wybranie konkretnej niszy – np. dietoterapia chorób autoimmunologicznych, wsparcie kobiet w ciąży, praca z osobami z zaburzeniami odżywiania czy sportowcami – pozwala lepiej się przygotować, pogłębiać wiedzę w wybranym obszarze i pracować z klientami, którzy faktycznie pasują do Twojego profilu. To daje poczucie kompetencji, bezpieczeństwa i zmniejsza frustrację. To, że nie czujesz się pewnie i komfortowo z taką czy inną grupą Pacjentów nie świadczy o Twoich brakach, ale może świadczyć o Twojej świadomości. Często stoimy na rozdrożu – walki o przetrwanie na rynku pracy i „wybrzydzania” w wyborze klientów. Nic z tych rzeczy, skupienie się na kreślonej grupie lub grupach często pomaga w trafieniu do nowych pacjentów – kierujemy do nich swoje treści, jesteśmy na bieżąco z aktualną wiedzą, a przede wszystkim czujemy się pewnie, komfortowo, „mówimy” językiem i emanujemy energią, która udziela się Pacjentowi.
2. Stawiaj granice i ustalaj jasne zasady współpracy
Klienci często mają duże oczekiwania – chcą natychmiastowych odpowiedzi, wiadomości poza godzinami pracy czy dostosowania się do ich grafiku. Dlatego tak ważne jest wyznaczanie granic: określenie godzin dostępności, zasad komunikacji, liczby konsultacji czy warunków płatności. Jasne reguły chronią przed poczuciem chaosu i przeciążenia, a także wzmacniają profesjonalny wizerunek dietetyka. Pamiętaj, jeżeli Ty nie postawisz granicy, ktoś postawi ją za Ciebie. Tu nie ma próżni. Stawianie granic i zdrowa asertywność są fundamentem budowania poczucia własnej wartości i pewności siebie. Jeśli odpuścisz – odpuścisz siebie – a to będzie dużym obciążeniem emocjonalnym, które w końcu odbije się na Tobie albo na Pacjencie.
3. Oddzielaj życie zawodowe od osobistego
Praca z pacjentami łatwo „wchodzi do głowy” po godzinach. Jeśli nie ma wyraźnej granicy, pojawia się zmęczenie i chroniczne poczucie bycia w pracy. Dlatego tak ważne jest planowanie czasu wolnego, dbanie o hobby, aktywność fizyczną i relacje prywatne. Oddzielenie przestrzeni pracy od życia osobistego (choćby w postaci osobnego telefonu czy skrzynki mailowej) to inwestycja w długofalowe zdrowie psychiczne. W dobie synchronizowania wszystkiego – sprawdzamy skrzynkę mailową co chwilę na innym przedmiocie. I albo zaczynamy odpisywać albo zaczynamy analizować, co odpisać albo zapominamy odpisać. Zwracasz uwagę swoim Pacjentom jak ważny jest odpoczynek i szukanie różnych form regulowania swoich emocji? A jak to wygląda u Ciebie?
4. Monitoruj swoje emocje i myśli w trakcie pracy z pacjentami
Proces zmiany u pacjenta bywa trudny, a jego niepowodzenia mogą budzić frustrację, poczucie winy czy złość również u dietetyka. Regularna autorefleksja – np. prowadzenie dziennika, superwizja, rozmowa z innymi specjalistami – pomaga rozpoznać, co faktycznie należy do pacjenta, a co jest Twoją reakcją. Dzięki temu łatwiej zachować zdrowy dystans i uniknąć emocjonalnego przeciążenia. Psychoterapeuta korzysta z superwizji, a dietetyk? Może skorzystać z sesji mentoringowych z innym doświadczonym specjalistą albo wypróbować formę grupowego wsparcia w formie mentoringu grupowego. Właśnie do takiej formuły zapraszam w październiku – połączymy wsparcie, rozwój i analizę w grupię podobnie myślących i czujących osób.
5. Przyjrzyj się swojej postawie wobec zdrowia i samoakceptacji ciała
Dietetyk, który nieustannie dąży do perfekcji, jest wobec siebie krytyczny i ma trudność z akceptacją własnego ciała, może nieświadomie przenosić te przekonania na pacjentów. Praca nad własnym podejściem do zdrowia, elastycznością w myśleniu i akceptacją siebie daje stabilny fundament do wspierania innych. To również ważny element autentyczności – pacjenci łatwo wyczuwają, czy specjalista żyje w zgodzie z tym, co mówi. To działa w dwie strony – zarówno w nadmiernie krytycznym i restrykcyjnym podejściu do zdrowia i wyglądu – jak i w ignorowaniu np. choroby jaką jest otyłość. Specjalista może odczuwać frustrację wobec Pacjenta – to emocja, której zawsze się trzeba przyjrzeć – co za nią stoi? Dlaczego tak się czuję, z czym się nie zgadzam?
Dietetyk to zawód, który wymaga wiedzy, empatii i ciągłej gotowości do pracy z drugim człowiekiem. Jednocześnie to profesja, w której ryzyko wypalenia zawodowego jest realne. Dlatego tak istotne jest zadbanie o swoją niszę, granice, równowagę między pracą a życiem prywatnym, uważność na własne emocje oraz zdrową postawę wobec siebie. Te pięć filarów stanowi fundament, dzięki któremu można rozwijać się w zawodzie, nie tracąc energii ani pasji.
Gdzie szukać wsparcia podczas pracy z trudnym pacjentem? Jak mieć pewność, że wykorzystaliśmy wszystkie możliwe narzędzia pracy? Kiedy oddelegować pacjenta do innego specjalisty? Gdzie kończą się moje kompetencje? Wątpliwości może być naprawdę wiele, a specjaliści pracujący z pacjentami dokonującymi zmian zdrowotnych, podczas leczenia zaburzeń odżywiania, leczenia otyłości często czują się osamotnieni.
Dlatego zapraszam na mentoring grupowy – 6 spotkań w małej 6 osobowej grupie specjalistów: psychodietetyków, dietetyków, psychologów pracujących z osobami z zaburzeniami odżywiania, otyłością.
